Η Στατιστική Υπηρεσία, βάσει του άρθρου 13 του περί Επίσημων Στατιστικών Νόμου του 2021 (Νόμος), έχει εξουσία να ζητά από οποιοδήποτε πρόσωπο την παροχή στοιχείων στο πλαίσιο έρευνας ή άλλης εργασίας που διεξάγεται δυνάμει των διατάξεων του Νόμου, ενώ είναι αρμόδια για τον καθορισμό κατάλληλης μεθόδου για την παροχή και καταγραφή των στοιχείων που συλλέγει.

Η παροχή στοιχείων για στατιστικούς σκοπούς από οποιοδήποτε πρόσωπο είναι υποχρεωτική, στο βαθμό που τα στοιχεία αυτά είναι απολύτως απαραίτητα για την παραγωγή επίσημων στατιστικών.

Από την πλευρά της, η Στατιστική Υπηρεσία οφείλει να ενημερώνει τα πρόσωπα από τα οποία ζητείται η παροχή στοιχείων για: (α) τη διεξαγωγή έρευνας ή άλλης εργασίας δυνάμει των διατάξεων του Νόμου, (β) το σκοπό της έρευνας ή άλλης εργασίας, (γ) το στατιστικό απόρρητο και (δ) τις ποινές που επιβάλλονται σε περίπτωση άρνησης, παράλειψης ή αμέλειας παροχής στοιχείων, μη συμμόρφωσης με τα τεθέντα χρονικά πλαίσια ή παροχής ψευδών, ελλιπών ή ανακριβών στοιχείων.

Επιπρόσθετα, κατά τη συλλογή στοιχείων, η Στατιστική Υπηρεσία οφείλει να τηρεί τις στατιστικές αρχές που προβλέπονται στο άρθρο 4 του Νόμου, τις πρόνοιες του Κώδικα Ορθής Πρακτικής για τις ευρωπαϊκές στατιστικές που προβλέπονται στο άρθρο 10, τα κριτήρια στατιστικής ποιότητας που προβλέπονται στο άρθρο 11 και οποιεσδήποτε άλλες οδηγίες και κατευθυντήριες γραμμές καθορίζονται από το Διευθυντή αναφορικά με την παραγωγή και τη διάδοση των στατιστικών.

Ως προς τη νομιμότητα του αιτήματος της Στατιστικής Υπηρεσίας για λήψη προσωπικών στοιχείων, λαμβάνονται υπόψη τα εξής σημεία:

1. Στο άρθρο 6 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων (ΕΕ) 2016/679 (ΓΚΠΔ) ορίζεται ότι η επεξεργασία είναι σύννομη μόνο εάν και εφόσον ισχύει τουλάχιστο μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

"γ) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τη συμμόρφωση με έννομη υποχρέωση του υπεύθυνου επεξεργασίας"

"ε) η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση καθήκοντος που εκτελείται προς το δημόσιο συμφέρον ή κατά την άσκηση δημόσιας εξουσίας που έχει ανατεθεί στον υπεύθυνο επεξεργασίας"

2. Στο άρθρο 3 του Νόμου, για τις αρμοδιότητες της Στατιστικής Υπηρεσίας, ορίζεται ότι:

"3.-(1) Η Στατιστική Υπηρεσία ορίζεται ως η αρμόδια αρχή που έχει την ευθύνη για το συντονισμό όλων των δραστηριοτήτων στη Δημοκρατία για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των επίσημων στατιστικών, οι οποίες καθορίζονται στο ετήσιο και στο πολυετές πρόγραμμα στατιστικών δραστηριοτήτων. "

3. Στο άρθρο 8 του Νόμου, για τα θέματα αναφορικά με τα οποία δύναται να διεξαχθεί έρευνα, ορίζεται ότι:

"8.-(1) Η Στατιστική Υπηρεσία, με τη συνεισφορά των άλλων εθνικών αρχών, καταρτίζει πολυετές πρόγραμμα στατιστικών δραστηριοτήτων, διάρκειας τριών (3) έως πέντε (5) ετών, στο οποίο περιλαμβάνονται οι έρευνες ή άλλες εργασίες οι οποίες πρόκειται να διεξαχθούν κατά τη διάρκεια της εν λόγω χρονικής περιόδου, το οποίο κοινοποιείται στο Στατιστικό Συμβούλιο·

Νοείται ότι, έρευνα ή άλλη εργασία δύναται να διεξαχθεί αναφορικά με οποιοδήποτε οικονομικό, δημογραφικό, κοινωνικό, περιβαλλοντικό ή γεωργικό θέμα."

4. Στο άρθρο 14 του Νόμου, για την πρόσβαση της Στατιστικής Υπηρεσίας σε αρχεία ορίζεται ότι:

"14.-(1) Η Στατιστική Υπηρεσία και οι άλλες εθνικές αρχές κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, προκειμένου να μειώνεται η επιβάρυνση για τους ερωτώμενους και να βελτιώνεται η ποιότητα των στατιστικών, έχουν δικαίωμα:

(α) πρόσβασης και χρήσης, άμεσα και χωρίς χρέωση, όλων των διοικητικών αρχείων και αρχείων ιδιωτών που περιέχουν δεδομένα αναγκαία για την κατάρτιση των επίσημων στατιστικών,

(β) να ενσωματώνουν στις διαδικασίες παραγωγής τους τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) αρχεία, στο βαθμό που απαιτείται για την ανάπτυξη, παραγωγή και διάδοση των επίσημων
στατιστικών που καθορίζονται στο πολυετές και στο ετήσιο πρόγραμμα στατιστικών δραστηριοτήτων, τηρουμένων των διατάξεων του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679:

Νοείται ότι, η πρόσβαση σε αρχεία ιδιωτών πραγματοποιείται κατά τρόπο που δεν επιτρέπει την ταυτοποίηση των στατιστικών μονάδων.

(2)(α) Η Στατιστική Υπηρεσία και οι άλλες εθνικές αρχές αναπτύσσουν με τους κατόχους των διοικητικών αρχείων και των αρχείων ιδιωτών τους απαραίτητους μηχανισμούς συνεργασίας.

(β) Ειδικότερα, για τα διοικητικά αρχεία που δημιουργούνται και τηρούνται από φορείς της δημόσιας διοίκησης, όπως υπουργεία, τμήματα και υπηρεσίες της Δημοκρατίας, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αρχές τοπικής διοίκησης, η Στατιστική Υπηρεσία συμμετέχει και εκφράζει άποψη σε κάθε στάδιο απόφασης όσον αφορά τον αρχικό σχεδιασμό, την ανάπτυξη, την τροποποίηση ή την πιθανή κατάργησή τους, ώστε να διευκολύνεται η περαιτέρω χρήση των αρχείων για σκοπούς παραγωγής επίσημων στατιστικών.

(3) H Στατιστική Υπηρεσία αναρτά τα συστήματα ταξινόμησης που χρησιμοποιεί στον διαδικτυακό της τόπο, οι δε φορείς της δημόσιας διοίκησης, όπως υπουργεία, τμήματα και υπηρεσίες της Δημοκρατίας, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αρχές τοπικής διοίκησης, χρησιμοποιούν τα εν λόγω συστήματα κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και τα ενσωματώνουν κατάλληλα στα διοικητικά τους αρχεία.

(4) Διοικητικά αρχεία, που διατίθενται από τους κατόχους τους στη Στατιστική Υπηρεσία και στις άλλες εθνικές αρχές προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για την παραγωγή επίσημων στατιστικών, συνοδεύονται από τα σχετικά μεταδεδομένα, τα οποία δημιουργούνται με ευθύνη των κατόχων των αρχείων σε συνεργασία με τη Στατιστική Υπηρεσία και βάσει των προτύπων που η ίδια καθορίζει.

(5) Οι κάτοχοι των διοικητικών αρχείων, που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή επίσημων στατιστικών, διαθέτουν τα εν λόγω αρχεία, άμεσα ή έμμεσα, στη Στατιστική Υπηρεσία και στις άλλες εθνικές αρχές, σύμφωνα με κοινά συμφωνηθέντα χρονοδιαγράμματα, τα οποία ορίζονται κατά τρόπο που να ικανοποιούνται οι προθεσμίες υποβολής των ευρωπαϊκών στατιστικών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Eurostat), ενημερώνουν και λαμβάνουν δε τη σύμφωνη γνώμη της Στατιστικής Υπηρεσίας σε περίπτωση που προτίθενται να παρατείνουν τις προθεσμίες υποβολής στοιχείων από πρόσωπα."

5. Επιπρόσθετα, στο άρθρο 13 παρ. (1) του ίδιου Νόμου ορίζεται ότι:

"13.-(1)(α) Για σκοπούς συλλογής στοιχείων, οποιοσδήποτε λειτουργός της Στατιστικής Υπηρεσίας ή άλλης εθνικής αρχής και οποιοσδήποτε ιδιώτης ενεργεί δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 12 έχει εξουσία να ζητά από οποιοδήποτε πρόσωπο την παροχή στοιχείων στο πλαίσιο έρευνας ή άλλης εργασίας που διεξάγεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου."

6. Οι προϋποθέσεις που θέτει ο ΓΚΠΔ στο άρθρο 6, εκπληρώνονται από τα άρθρα 3 και 8 του Νόμου. Προκύπτει συνεπώς η έννομη υποχρέωση και, συνάμα, το δικαίωμα της Στατιστικής Υπηρεσίας να συλλέξει στοιχεία με βάση το άρθρο 13. Επίσης, προκύπτει και η ανάθεση άσκησης δημόσιας εξουσίας για τη συλλογή στοιχείων σε εξουσιοδοτημένη/ο λειτουργό της Υπηρεσίας.

Επιπρόσθετα, το άρθρο 14 παρ. (1) του Νόμου ορίζει την υποχρέωση παροχής διοικητικών αρχείων στη Στατιστική Υπηρεσία που είναι αναγκαία για την παραγωγή στατιστικών.

7. Η Στατιστική Υπηρεσία τηρώντας το άρθρο 16 του Νόμου για την προστασία εμπιστευτικών στοιχείων, διασφαλίζει με πολλαπλά τεχνικά και οργανωτικά μέτρα την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Επίσης, τηρώντας τις πρόνοιες του άρθρου 13(2) του Νόμου, συλλέγει πάντα τα απολύτως αναγκαία δεδομένα.

8. Στα πιο πάνω σημεία που στηρίζουν το δικαίωμα της Στατιστικής Υπηρεσίας να συλλέγει από φυσικά πρόσωπα προσωπικά δεδομένα, το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα βασίζει σχετική γνωμάτευση της οποίας το καταληκτικό συμπέρασμα είναι το εξής:

«Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, η Επίτροπος έχει την άποψη ότι, μπορούν να σας δίνονται τα στοιχεία / πληροφορίες που χρειάζεστε για τη διεξαγωγή διαφόρων ερευνών χωρίς την συγκατάθεση των υποκειμένων των δεδομένων χωρίς αυτό να αποτελεί παράβαση των διατάξεων του Κανονισμού (ΓΚΠΔ), τόσο από τα Υπουργεία και τις άλλες υπηρεσίες, όσο και από ιδιωτικούς οργανισμούς ή άλλα πρόσωπα». 

Αντίγραφο της προαναφερθείσας γνωμάτευσης της Επιτρόπου, είναι διαθέσιμο εφόσον ζητηθεί.